Câbir b. Abdullah ile Mücahid der ki: “Emir sahipleri (ululemr)” denilen kimseler, Kur’ân ve ilim ehli olan kimselerdir. Mâlik (Allahın rahmeti üzerine olsun)in tercihi de budur. ed-Dahhak’ın şu sözü de buna yakındır: Yüce Allah bununla, fukahayı ve din alimlerini kastetmektedir. Mücahid’den, bur-da sözü geçenlerin, özel olarak Peygamber (sav)’ın ashabı olduğunu söyledığî nakledilmiştir. İkrime’den ise, bununla özel olarak Ebû Bekir ve Ömer (Allah ikisinden de razı olsun) ‘e işaret olduğunu söylediği nakledilmiştir.
Süf-yan b. Uyeyne, el-Hakem b. Eban’dan şunu rivayet eder:El-Hakem, İkrime’ye Um veledler, (efendilerinden çocuk sahibi olan cariyelerin durumu hakkında soru sormuş, o da: Bu kadınlar hür olurlar demiştir. Bunu neye dayanarak söylüyorsun deyince, o da, Kur’ân-ı Kerime dayanarak, dedi. Ben: Kur’andaki hangi buyruğa dayanarak? diye sordum. O da şöyle dedi: Yüce Allah: “Allaha İtaat edin, Peygambere de itaat edin, sizden olan emir sahiplerine de” diye buyurmaktadır. Ömer de emir sahibi kimselerdendi. O demiştir ki: (Umveled) bir düşük yapacak dahi olsa azad olur. Bu anlamdaki açıklamalar, etraflı bir şekilde, Haşr Sûresi’nde yüce Allah’ın: “Peygamber size ne verdiyse onu alın ve neyi yasak ettiyse sakının (el-Haşr, 59/7) âyetini açıklarken gelecektir.
İbn Keysan der ki: Emir sahipleri, insanların işlerini düzgün bir şekilde çekip çeviren, akıl ve görüş sahibi kimseler demektir.Derim ki: Bu görüşlerin en sahih olanları birincisi ve ikincisidir. Birincisinin sahih olması şundan dolayıdır: Emir, asıl itibariyle onlardan (yöneticilerden) dir ve hükmetmek yetkisi onlara aittir. Buharî ve Müslim de İbn Ab-bas’tan şöyle dediğini rivayet etmektedirler: “Ey iman edenler, Allah’a itaat edin. Peygambere de itaat edin, sizden olan emir sahiplerine de” buyruğu, Sehmili Abdullah b. Huzafe b. Kays b. Adiyy hakkında nazil olmuştur.
Hz. Peygamber onu bir serîyeye komutan olarak göndermişti.Ebû Ömer (îbn Abdi’l-Berr) der ki: Abdullah b. Huzafe şakacılığı ile tanınan birisi idi. Onun şakalarından birisi de şudur: Rasullallah (sav) onu bir seriyyeye kumandan tayin etmişti. O da komutası altında bulananlara odun toplayıp ateş yakmalarını emretti. Bu ateşi yakınca, ateşin içerisine kendilerini atmalarını emretti ve onlara: Rasûlulla(sav) size, bana itaat etmenizi emretmedi mi? dedi ve: “Kim benim emirime itaat ederse bana itaat etmiş olur” demedi mi? Onlar da şu cevabı verdiler: Bizim Allah’a iman etmemizin, Rasûlüne tabi olmamızın tek sebebi ateşten kurtulalım diyedir. Rasûlullalh (sav) onların yaptıklarını tasvip buyurup şöyle dedi; “Yaratıcıya isyanı gerektiren hususlarda hiçbir yaratılmışa itaat yoktur.”Çünkü yüce Allah: “Kendinizi öldürmeyin” (en-Nisa, 4/29.) dîye buyurdu. Bu. isnadı sahili ve meşhur bir hadistir.
İmam Kurtubi Tefsiri,cilt:5
Devamını Oku »
Süf-yan b. Uyeyne, el-Hakem b. Eban’dan şunu rivayet eder:El-Hakem, İkrime’ye Um veledler, (efendilerinden çocuk sahibi olan cariyelerin durumu hakkında soru sormuş, o da: Bu kadınlar hür olurlar demiştir. Bunu neye dayanarak söylüyorsun deyince, o da, Kur’ân-ı Kerime dayanarak, dedi. Ben: Kur’andaki hangi buyruğa dayanarak? diye sordum. O da şöyle dedi: Yüce Allah: “Allaha İtaat edin, Peygambere de itaat edin, sizden olan emir sahiplerine de” diye buyurmaktadır. Ömer de emir sahibi kimselerdendi. O demiştir ki: (Umveled) bir düşük yapacak dahi olsa azad olur. Bu anlamdaki açıklamalar, etraflı bir şekilde, Haşr Sûresi’nde yüce Allah’ın: “Peygamber size ne verdiyse onu alın ve neyi yasak ettiyse sakının (el-Haşr, 59/7) âyetini açıklarken gelecektir.
İbn Keysan der ki: Emir sahipleri, insanların işlerini düzgün bir şekilde çekip çeviren, akıl ve görüş sahibi kimseler demektir.Derim ki: Bu görüşlerin en sahih olanları birincisi ve ikincisidir. Birincisinin sahih olması şundan dolayıdır: Emir, asıl itibariyle onlardan (yöneticilerden) dir ve hükmetmek yetkisi onlara aittir. Buharî ve Müslim de İbn Ab-bas’tan şöyle dediğini rivayet etmektedirler: “Ey iman edenler, Allah’a itaat edin. Peygambere de itaat edin, sizden olan emir sahiplerine de” buyruğu, Sehmili Abdullah b. Huzafe b. Kays b. Adiyy hakkında nazil olmuştur.
Hz. Peygamber onu bir serîyeye komutan olarak göndermişti.Ebû Ömer (îbn Abdi’l-Berr) der ki: Abdullah b. Huzafe şakacılığı ile tanınan birisi idi. Onun şakalarından birisi de şudur: Rasullallah (sav) onu bir seriyyeye kumandan tayin etmişti. O da komutası altında bulananlara odun toplayıp ateş yakmalarını emretti. Bu ateşi yakınca, ateşin içerisine kendilerini atmalarını emretti ve onlara: Rasûlulla(sav) size, bana itaat etmenizi emretmedi mi? dedi ve: “Kim benim emirime itaat ederse bana itaat etmiş olur” demedi mi? Onlar da şu cevabı verdiler: Bizim Allah’a iman etmemizin, Rasûlüne tabi olmamızın tek sebebi ateşten kurtulalım diyedir. Rasûlullalh (sav) onların yaptıklarını tasvip buyurup şöyle dedi; “Yaratıcıya isyanı gerektiren hususlarda hiçbir yaratılmışa itaat yoktur.”Çünkü yüce Allah: “Kendinizi öldürmeyin” (en-Nisa, 4/29.) dîye buyurdu. Bu. isnadı sahili ve meşhur bir hadistir.
İmam Kurtubi Tefsiri,cilt:5
