İsmet Bozdağ ''Gazi ve Latife'' Kitabından Bölümler

İsmet Bozdağ ''Gazi ve Latife'' Kitabından Bölümler

Artık Mustafa Kemal Paşa iyice bezmiş, uğraşmaktan yorulmuştu. Bir çok akşamlar, Çankaya'ya da gitmiyor. Ziraat Okulundaki dairesine çekilerek arkadaşları ile sohbet ediyordu. Latife ile pek az karşılaşıyorlar, elverdiğince az konuşuyorlardı. Bu tedirgin ve çekingen düzen, sıcak bir ağustos gecesinde altüst oldu. Mustafa Kemal Paşa, yemeği dışarda yemiş, köşke geç dönmüştü.  Çankaya'nın kapısı önünde genç subaylar ve askerlerle konuşuyordu. Onlara ' sorular soruyor, aldığı karşılıklarla zeka ve bilgilerini yokluyordu. Birden Latife, üst katın balkonunda göründü. Ateş püskürttüğü her halinden belliydi:

-Kemal, buraya gel! Mahalle arkadaşlarınla yarenlik bitti şimdi asker­lerle mi içli dışlı oluyorsun? Buraya gel diyorum! Gazi sustu! Latife sustu! Çankaya sustu! Her şey ve herkes sustu! Bu susuş, fitili yanan bir dinamitin ses­sizliğine benziyordu. Mustafa Kemal Paşa, ağır adımlarla içeri girdi. Çalışma odasına geçti. Telefonla, Salih ile Kılıç Ali'nin hemen buldurulmasını istedi, öfkesinden mosmor kesilmişti. Boğulacak gibiydi. İnsanların, nasıl cinayet işlediklerini şimdi çok iyi anlıyordu. Kanapeye uzandı. Bütün hayatı, bir uçtan bir uca gözlerinin önünden geçiyordu: "Hata ettim, -diye düşündü- Bu kadınla evlenmekle hata ettim! Bu, kadın değil, bir canavar! Kezzap gibi, kendisine de başkasına da zararlı bir mahluk bu! Oyun bitmeli artık!"

Madam Gaulis, Latife'yi dikkatle inceliyordu: "Apaçık görünüyor ki, diye düşünüyordu bu kadın, yumuşak ve akıllı bir eş... Mustafa Kemal Paşa gibi 1kontrol altına alınması güç bir kuvvet ve kudrete çarpmadan, çatışmadan onunla - birlikte yürümesini bilebilecek seyrek kadınlardan biri... Ama acaba hangisi, ilk önce kendisini karşısındakine kabul ettirebilecek!... Şu günlerde, çetin bir boğuşmanın içinde olsalar gerek....

Mustafa Kemal Paşa, Latife'yi dinlerken, hayatına değip geçmiş bazı ince kadınları, Korin'i, Mitti’yi, Mara'yı, Fikriye'yi düşünüyordu... Ne tuhaf bir rastlantıydı bu. Latife'de, Karin'in, yararlı olmak hevesi; Mitti'nin, sevecenliği, Mara'nın anlayışı, Fikriye'nin büyük saygısından bir şeyler vardı. Fakat bu kadınların hiç biri, karşısında dikilmemiş, isteklerine direnmemişlerdi. Mustafa Kemal Paşa bugüne dek, her istediğini her zaman almasını bilmiş, engelleri aşa­bilmişti de, ilk kez, bu çitlenbik gibi ufak tefek kızcağız direniyor, son ölçüde saygılı görünerek mesafe koyuyor, aradaki mesafeyi kapatmayı, evlilik şartına bağlıyordu.

* * *

Latife, gözlerini yere kaydırarak konuştu;

-Annemle babamı Çankaya'ya çağırdığım zaman, ne olmuştu? Siz beni boşayamazsınız!....

Mustafa Kemal Paşa hayretle Latife'nin yüzüne bakıyordu; -Boşayamaz mıymışım? Neden boşayamayayım?

-Çünkü, Mustafa Kemal Paşasınız! Çünkü, Cumhurbaşkanısınız'.Çünkü bütün yurda ve dünyaya, boşanma sebeplerinizi açıklamak zorun­dasınız!... Latife baklayı ağzından çıkarmıştı. Gazi, Latife’nin neye güvendiğini öğrenince adeta zorla gülümsedi:

-Hiç kimseye, hiç bir şeye açıklamak zorunda değilim. Yeter ki boşanmaya karar vermiş olayım. Şu zilin düğmesine basarım; genel sekreterim Tevfik beyi (Bıyıkoğlu) çağırırım. Anadolu ajansına iki satır yazı not ettiririm: "Gazi, Latife hamından ayrılmıştır" derim, olur biter...

Salon, kısa zamanda dağıldı. Yalnız Salih (Bozok), Kılıç Ali, Başyaver Rusuhi, yaver Muzaffer, bir de Rize Milletvekili Rauf kalmıştı. Az  sonra Mustafa Kemal Paşa'nın dairesinden Latife'nin sesi çın çın ötüyordu. Çılgınca şeyler söylemekteydi:

-Yol boyunca kadınları boynuna sarılıp öptüğün yetmedi de, şimdi de  Ordu Kumandanlarının kanlarını mı baştan çıkaracaksın!... Utanmıyor musun?.. -Sus, diyorum, sus!.. Elimden bir kaza çıkacak!..

-Susmayacağım! Dünyanın sonu olduğunu bilsem, yine susmaya-cağım!... Bıktım artık bunlardan, bu rezaletlerden!

-Sus diyorum Latife!.. Sabrımın sonuna geldim!...

-Susmuyorum... Öldürecek misin?.. İşte buyur, öldür!.. Susmayacağım!

İsmet Bozdağ,Gazi ve Latife
Devamını Oku »

Latife Hanım ve Mustafa Kemal

Latife Hanım ve Mustafa Kemal

Birgün bir tebliğ-i resmî: Mustafa Kemal, Lâtife'yi boşamış. Bunu da Hey'et-i Vekile karan ile yapmış. Bu, Kanun-u Medeniye mugayirdi. Boşanmak, iki tarafın rızasıyla veya onun mu­cip sebebi mahkeme hükmü ile olacaktı. Hey'et-i Vekile, adliye, kanun ve mahkemelerin üstüne çıkmış ve vahidül-calip olarak karar vermiş. Al işte, Mustafa Kemal'in kanuna riayeti... Bir Kanun-u Medenî yaptı, bugün iptida kendi bozuyor... Hem âleme ilân suretiyle... İsmet de bunu yapıyor... O, ne yapmaz? Tek mev­kide dursun, bunun için cinayetler, katliâmlar yapıyor da, bu bir şey mi? Kanunen Lâtife hâlâ O'nun karısıdır. Mustafa Kemal ölürse mirasa konar.

Lâtife, İstanbul'a geldi. Son zamanda haremimi aramıyordu. Mevhibe ile iyi idi. Refikamın Mevhibe ile muhaberesi de kesil­mişti. Lâtife şimdi, İstanbul'a gelince, derhal refikamı istedi. Re­fikam gitti. Ona birtakım mühim şeyler söylemiş, boşanma vak'asını da anlatmış, ''Doktor gelsin, ona mühim havadislerim var" demiş.

Anlaşıldığına göre boşanma vak'asından iki üç gün evvel Lâ­tife kardeşi İsmail ile haremi Süreyya Paşa'nın kızı Melâhat An­kara'ya gitmişlerdi. Çankaya'da misafir olmuşlar. Gazi, İsmet'in evine gitmiş. "Bu karıyı şimdi boşayacağım" demiş. İsmet sa­bahleyin erken Hey'et-i Vekileyi toplamış. Talaka karar vermiş­ler (!) Lâtife'yi İsmet alıp, trene koymuş. Trende teselli etmek is­temiş, Lâtife ona "Sus, sus!" İsmet Paşa! İsmet Paşa! Sen ona her gün dalkavukluk etme seni benden daha rezil eder. Hep âleti sensin" demiş. Neden sonra birgün Ankara'da İsmet'e Lâtife'yi gördüğümü söyledim. Yüzüme baktı, "Bu bir facia oldu" dedi. Halbuki Lâtife en ziyade İsmet'e kızıyordu. "Bunların bütün se­bebi İsmet'tir" diyordu.

Bir müddettir Mustafa Kemal duramıyormuş. Yine eski haya­tı yaşamak istiyormuş, Lâtife'nin içki hususundaki tahakkümü­ne fena sıkılıyormuş. Hergün kavga ediyorlarmış. Bunu gören Salih ve diğer âvane de Lâtife'nin aleyhine kıyam yapmışlar imiş.

Boşandıktan sonra Mustafa Kemal, Lâtife'ye elli bin lira gön­dermiş, Lâtife kabul etmemiş. Fakat babası Muammer Bey imti­yazlar aldı; Gazi de verdi. Mustafa Kemal mühim evrakım Lâti­fe'ye saklatırmış, Lâtife'yi yollarken onları almış.

Lâtife en ziyade İsmet'e diş biliyordu. "Felâketin sebebi odur" diyordu. Ben Türk Tarihi ile meşgulüm. Bu sebeple işim çoktu. Geciktim. Yine refikamı yolladım "Havadis al!" dedim. Bu sefer hiç havadis vermemiş ve anlatmış:

Başkâtip Tevfik, arkasından Siirtli Mahmut gelmişler, Gazi tarafından Lâtife'ye şunu tebliğ etmişler: "Kimseye bir şey söy­lemesin. İşitirsem, onu derhal mahvederim." Korkup susmuştur. Birgün ben gittim. Daha havadis almak için çok uğraştım. Türlü yollardan girdim; bir şey söylemedi. Halini görüyorum, söyle­mek istiyor, korkuyor. Mahsus saatlerce kaldım. Babası da bizi bir dakika yalnız bırakmadı. Tedbirli adam... Herkes yanma git­meğe korkuyorlardı. Bir daha gittim. Yine havadis almak tecrü­besi yaptım. Yine olmadı. Birgün refikamla kendisine şu haberi gönderdim: "Burda durmasın. Sır biliyor diye Mustafa Kemal mutlaka onu imha eder. Hayatı tehlikededir, Avrupa'ya gitsin!" Cevabı şu olmuş: "Benden evvel o Rıza Nur için variddir. Siz gi­din!" demiş. Zavallı kimseyle görüşmüyordu. Kahretmiş, soka­ğa da çıkmıyordu. Güç vaziyet. Daha dün hâkim-i mutlak halin­de idi. Merasim ve alkışlar içinde idi. Şimdi bir basit fert... Çok söyledim. "Hava almak lâzımdır" dedim. Dinlemedi. Gittikçe zayıfladı, sarardı. Adetâ verem oluyordu.

Ankara'ya gittiğim vakit gördüm. Evvelce çifte mekteplerin üzerinde "Lâtife Gazi Mektebi" yazılı idi. Boşandığının ertesi gü­nü adını kazıyıvermişler... Yaban insanlar, çirkin şey. Sonra kendide bunu işitmiş. Pek gücüne gitmişti. Bundan bana dert yandı.

 


Cumhuriyet Devrinin Perde Arkası , Dr. Rıza Nur







Devamını Oku »